Werkwijze van JenaXL leidt tot slagingspercentage van 100 procent

Het is zo gewoon geworden, dat het team van JenaXL bijna vergeet hoe bijzonder het is dat alle examenleerlingen van alle niveaus geslaagd zijn. ‘Atlete Femke Bol zei het ooit al toen ze weer een ongelofelijke prestatie leverde: “Het mag nooit wennen, we moeten er telkens opnieuw van genieten.”’, zegt Reinald. ‘We vergeten hier ook vaak dat het best subliem is wat we presteren.’ En dan hebben we het dit jaar over 19 kaderleerlingen, 34 tl-leerlingen, 8 havoleerlingen en 9 vwo-leerlingen die dit jaar geslaagd zijn.

‘Zo doen wij dat hier’

Gek genoeg is het slagingspercentage niet het hoofddoel van JenaXL. ‘Het gaat bij ons niet om getallen, de goede cijfers zijn een effect van hoe wij werken’, zegt Regina. ‘Ons doel is dat we onze leerlingen voorbereiden om ieder op hun eigen manier te slagen in de wereld, niet alleen voor hun examen.’ Ze is vanaf het prille begin bij JenaXL betrokken, in 2009 één van de eerste middelbare Jenaplanscholen in Nederland. ‘De persoonlijke benadering is onze kracht en die zit ingebed in het Jenaplansysteem. Het start al in de onderbouw, daar hebben we niet één mentoruur per week, maar ongeveer tien stamgroepmomenten per klas. Dus je kent je leerlingen heel goed. De leerlingen kennen elkaar ook, de niveaus en leerjaren zitten door elkaar. Oudere leerlingen begeleiden spelenderwijs de jongere leerlingen en brengen hen ook de cultuur bij: “Zo doen wij dat hier op school.”’

Persoonlijke touch

Jenneke illustreert het effect. ‘Een vmbo-kaderleerling helpt een vwo-leerling met muziek, een zesdejaars vwo-leerling huilt van blijdschap als haar vriendin, een tl-leerling, geslaagd is. En wij docenten hebben onze leerlingen ook in het vizier. Ik zag een havoleerling helemaal gespannen uit een examen komen, ze had het niet meer. Ik nam haar apart en zei: even weer lachen. Je hebt je best gedaan, meer kun je gewoon niet doen. Gelukkig kon ze zich toen weer ontspannen. Collega’s doen dat ook. We weten precies wie eventjes dat extra schouderklopje nodig heeft.’ Die persoonlijke touch maakt het niet lastiger voor de docenten. ‘Juist niet. Je ziet hoe de leerlingen groeien, hoe ze zich ontwikkelen. Daar krijg je juist energie van.’

Gesprek, spel, werk en vieren

‘We besteden volop aandacht aan de vier Jenaplan-elementen; gesprek, spel, werk en vieren’, vertelt Regina. ‘Die moedigen ons aan om aan te sluiten bij de belevingswereld van onze leerlingen, waardoor het onderwijs interessanter wordt en ook als vanzelf inspeelt op alle ontwikkelingen in de maatschappij. We gaan de dialoog aan, waardoor leerlingen zich een mening leren vormen en die te verwoorden. Waardoor ze ook verantwoordelijkheid leren nemen voor hun eigen doen, laten en leerproces. Ze leren presenteren voor een grote groep. Ze leren zorg te dragen voor zichzelf, de ander en de wereld. En het bijzondere is dat door al deze specifieke Jenaplan-werkwijzen de leerlingen als vanzelfsprekend ook aan de slag gaan met de gewenste eindtermen.’ Reinald knikt. ‘Je mag zijn wie je bent, dat basisprincipe is ruimschoots aanwezig. En zo bouwen onze leerlingen in een veilige sfeer op basis van wederzijds vertrouwen aan een heel stevig fundament voor de toekomst. Ons onderwijssysteem is totaal anders dan op andere scholen, die meestal een “teaching to the test”-systeem hanteren, maar we bereiken hetzelfde, eigenlijk een nog veel beter resultaat. Vervolgopleidingen op zowel mbo- als hbo- en wo-niveau zijn steeds vol lof over de zelfstandige en gestructureerde mate waarin onze leerlingen hun studie oppakken.’

Passievolle docenten

Jenneke geeft enthousiast een voorbeeld van hoe er op een aantrekkelijke manier aan de basisvaardigheden wordt gewerkt. ‘Zo werken we aan een leesdossier en dat doen we per niveau op een andere manier. TL-leerlingen vragen we bijvoorbeeld om een krantenartikel uit een lokale krant of huis-aan-huisblad om te zetten in een sprookje. Al doende lezen ze spelenderwijs wel tien artikelen en die gaan dus allemaal over zaken die in hun eigen omgeving gebeuren, wat het veel leuker maakt. Op die manier zijn we op een andere, veel motiverender manier bezig met leesvaardigheid.’ Reinald lacht. ‘En dit werkt dus ook heel constructief: de passie van de docenten! Onze collega’s zijn enthousiast, inspirerend, creatief en heel bekwaam. Dat draagt ook bij aan de goede resultaten!’

Dromen en wensen

Het hoge slagingspercentage valt niet te overtreffen. Hoe kijkt JenaXL naar de toekomst? ‘Er blijven altijd dromen, wensen en zaken waaraan we willen werken’, zegt Jenneke. ‘Zo wil ik nog beter inspelen op de actuele examenvragen Nederlands. Dit jaar gaan we ons bijvoorbeeld verdiepen in nepnieuws op social media: hoe is de toon, wat is sarcasme, wat is ironie en wat doet het met emoties?’ Reinald heeft ook al plannen. ‘Wij zijn maar een tussenstation waarin we onze leerlingen mogen begeleiden naar jongvolwassenheid. In de jaren dat ze bij ons zijn, werken we aan hun ontwikkeling vanuit veiligheid en vertrouwen, dat zijn belangrijke thema’s voor ons. Die geven autonomie en die persoonlijke ontwikkeling kunnen we nog verder uitbouwen. Daar hebben we nog wel ambities.’